Familieopstellingen | Uitleg door Els van Steijn

Een familieopstelling is een krachtige methode om inzicht te krijgen in het krachtenveld van jouw familie. Tijdens een opstelling worden onzichtbare patronen zichtbaar, waardoor ze hanteerbaarder worden in het dagelijks leven.

Wat doet een familieopsteller?

Als familieopsteller kijk ik niet alleen naar jou als individu, maar neem ik het hele familiesysteem in ogenschouw. Door de diepe verbondenheid met jouw biologische familie kunnen er belastende patronen zijn ontstaan die invloed hebben op jouw dagelijks leven. Deze patronen herhalen zich vaak onbewust en kunnen jouw ontwikkeling in de weg staan.

Wanneer je stevig op jouw plek in het familiesysteem staat, ervaar je meer rust en balans in jouw leven. Tijdens een opstelling ontdek je hoe het voelt om op jouw unieke plek te staan en wat het effect is als dat niet het geval is. Je krijgt niet alleen rationeel inzicht in de dynamiek, maar je voelt dit ook in je lichaam. Dit helpt je om jouw volledige potentieel te benutten.

Hoe verloopt een opstelling?

Je komt met een vraag die als ingang dient voor de opstelling. Dit kan bijvoorbeeld zijn:

• Waarom lukt het me niet om relaties te behouden?
• Waarom voel ik me alsof ik tegelijkertijd op het gaspedaal en de rem trap?
• Waarom ervaar ik altijd strijd met autoriteit?
• Waarom draag ik zoveel verantwoordelijkheid voor anderen en overschrijd ik steeds mijn eigen grenzen?

De begeleider stelt enkele verdiepende vragen en stemt zich af op jou en jouw familiesysteem. Het gaat niet zozeer om de exacte formulering van de vraag, maar om het zichtbaar maken van wat gezien wil worden.

Daarna worden andere deelnemers uitgenodigd als representanten voor jouw familieleden, eigenschappen, gevoelens of patronen. Zij positioneren zich in de ruimte en ervaren de gedachten en emoties die verbonden zijn aan de personen of elementen die ze vertegenwoordigen. Dit laat helder zien welke dynamieken spelen en waar blinde vlekken zitten.

Vervolgens wordt gekeken welke interventies mogelijk zijn om jou en jouw familiesysteem meer in hun kracht te zetten. Een opstelling biedt nieuwe perspectieven en laat oplossingsrichtingen zien die je leven positief kunnen beïnvloeden.

Hoe hangt een opstelling samen met jouw familiesysteem?

Je bent onlosmakelijk verbonden met jouw familiesysteem. Dit systeem kent onzichtbare wetmatigheden die je kunt laten werken vóór of tegen jou. Je kunt een organisatie verlaten of contact verbreken met familieleden, maar jouw biologische familie blijft altijd een deel van jou.

Hoe harder je jouw familieachtergrond ontkent, hoe sterker het systeem aan je trekt en je herinnert aan wat nog aangekeken moet worden. Herhalende patronen manifesteren zich dan vaak nog sterker. Wanneer je probeert te breken met jouw familiesysteem, kan dit juist extra spanning veroorzaken.

Door een opstelling krijg je de kans om deze dynamieken onder ogen te zien en er op een bewuste manier mee om te gaan.

Wat kan een opstelling je brengen?

Een opstelling kan diepe inzichten geven die je met je ratio niet altijd kunt bedenken. Vaak speelt er in de kern iets anders dan je in eerste instantie denkt.

Bijvoorbeeld:

• Iemand die moeite heeft met zijn of haar moeder, blijkt eigenlijk een diepe loyaliteit te voelen naar de vader, waardoor er innerlijk afstand ontstaat tot de moeder.
• Een niet-genomen rouw om een overleden broer, zus of ongeboren kind kan je onbewust wegtrekken uit het leven.
• Lang verborgen familiegeheimen kunnen een grote impact hebben op jouw dagelijks functioneren.

Een opstelling brengt deze onbewuste dynamieken haarscherp aan het licht en kan zorgen voor innerlijke heling.

Ook als representant haal je inzichten uit een opstelling

Je hoeft niet per se een eigen opstelling te doen om inzichten te krijgen. Als representant kun je resoneren met de thema’s van anderen, die vaak ook met jouw eigen patronen samenhangen.

Voorbeelden:

• Je herkent het loyaliteitsconflict van kinderen in een scheiding.
• Je voelt hoe je moeder je claimt omdat zij behoeftig is.
• Je ervaart verdriet over een gemis dat je eerder niet kon voelen.

Opstellingen maken niet alleen oude wonden zichtbaar, maar bieden ook een helende werking.

Hoe bereid je je voor op een familieopstelling?

Een opstelling laat zich moeilijk voorbereiden, omdat je nooit van tevoren weet wat zich zal ontvouwen. De beweging van de opstelling leidt het proces.

Veel deelnemers ervaren vooraf spanning, maar achteraf voelen ze zich verrijkt en gesterkt. Er ontstaat meer ruimte en helderheid.

Hoe zorg je ervoor dat het effect van een opstelling doorwerkt?

Een opstelling is als een zaadje dat zich in zijn eigen tempo ontwikkelt. Je hoeft er niet aan te trekken. De impact ontvouwt zich vanzelf in jouw leven.

Wat je wél kunt doen:

• Herinner en herhaal de beelden die je tijdens de opstelling hebt gezien.
• Blijf openstaan voor de inzichten die zich aandienen.
• Sta stil bij de gevoelens die in je lichaam opkomen en doorvoel ze volledig.

Een opstelling hoeft geen sprookje te zijn om effectief te werken. De realiteit is vaak het meest helend.

Zijn opstellingen spiritueel?

Opstellingen maken gebruik van een onzichtbaar krachtenveld, maar dat betekent niet per se dat ze spiritueel zijn. Het is een methode die werkt volgens bepaalde systemische principes, die nog niet volledig wetenschappelijk verklaard zijn.

De vraag is: Wil je gelukkig zijn of wil je het begrijpen?
Als je opstellingen volledig wilt analyseren, schiet je in je hoofd en werkt de opstelling minder diep door in je lichaam.

Vaak laat een opstelling zien dat jouw lichaam wéét welke kant het op wil, maar dat jouw hoofd dit tegenhoudt door pijn of angst.

Zijn er risico’s verbonden aan familieopstellingen?

Omdat familieopsteller geen beschermde titel is, is het belangrijk om te kiezen voor een ervaren begeleider met een gedegen opleiding. Check referenties voordat je deelneemt.

Daarnaast is het verstandig om bij psychische aandoeningen of bij het gebruik van zware medicatie een arts te raadplegen voordat je een opstelling doet.

Worden familieopstellingen vergoed door zorgverzekeraars?

Nee, omdat familieopstellingen geen erkende en geaccrediteerde therapievorm zijn, worden ze niet vergoed door zorgverzekeraars.

Tot slot

Opstellingen helpen je om aan te kijken wat je aan te kijken hebt. Draag wat van jou is en laat los wat niet van jou is.

Ik wens je toe dat jij stevig op jouw plek in jouw eigen fontein staat en dat deze vrij kan stromen.

Meer lezen? Lees het boek De Fontein van Els van Steijn.